PrachtigPekela bezoekt steenfabriek Strating in Oude Pekela

Geplaatst: woensdag 26 augustus 2009 om 17:05 | Views: 765196

Als het weer een beetje meezit, dan is hij bij Ommelanderwijk en Stadskanaal al prominent zichtbaar; de schoorsteen van steenfabriek Strating in Oude Pekela. Sinds 1905 kijkt de stenen reus statig en opvallend over ons dorp heen. “Maar de steenfabriek is veel ouder hoor,” vertelt directeur Geert Jan Strating aan PrachtigPekela. “De fabriek is in 1856 gesticht, totdat mijn over-overgrootopa hem in 1883 kocht.” En de fabriek is dus nog steeds familiebezit. PrachtigPekela mocht een kijkje achter de schermen nemen. En u dus ook.

De broers Geert Jan en Marten Strating.

20 miljoen
De Pekelder steenfabriek wordt op dit moment geleid door de broers Geert Jan (48) en Marten (43) Strating. Jaarlijks laten ze in Oude Pekela ruim 20-miljoen stenen van de band rollen. “In meer dan honderd soorten,” vertelt de Wildervanker Geert Jan ons tijdens een persoonlijke rondleiding. “We hebben onze eigen vormen, maar we werken ook vaak voor architecten. Want tegenwoordig is het heel normaal dat voor een nieuw gebouw ook een steen wordt ontworpen.”

Zand uit Heeresmeer
Strating is nog de enige steenfabriek boven Arnhem. Gebakken wordt er met klei uit Winsum en Klein Ulsda, die tot een taaie massa wordt gekneed met zand uit het Pekelder Heeresmeer. “Groningser kan bijna niet,” laat een trotse Geert Jan weten. “Heel af en toe werken we ook wel eens met niet-Groningse klei, maar dat is eerder uitzondering dan regel.” Dat een baksteen niet altijd rood of geel is, dat wordt tijdens onze rondleiding al snel duidelijk. “Ken je de 'Kop Van Oost' in de stad Groningen? Dat is dus bijna een zwarte steen, die bij ons is gemaakt. Recent nog hebben we groene stenen geleverd aan Winschoten, waarmee nu een scholengemeenschap wordt opgetrokken. Ik bedoel maar…”

België
In de Pekelder steenfabriek verdienen op dit moment 22 mensen hun boterham. Van de economische crisis is wel iets te merken, maar tot problemen leidt dat niet. “We zijn immers nog één van de weinige steenfabrieken. Ons product gaat zelfs regelmatig over de landsgrenzen heen. Zo verkopen we de laatste tijd heel veel stenen naar België.” En daar blijkt een leuk verhaal aan vast te zitten. Geert Jan: “Het nieuwe gebouw van de Gazet van Antwerpen is gebouwd met een bij ons gebakken steen. Vraag niet waarom, maar die steen valt bij heel veel Belgen in de smaak. Er worden daarom nu ook woningen mee gebouwd….”

Ovens
De ruim 20-miljoen bakstenen verlaten uiteraard pas de fabriek als ze gebakken zijn. Dat gebeurt in reusachtige gasgestookte ovens, die tot ruim 1300 graden Celsius worden opgestookt. Maar voordat een baksteen die oven bereikt, heeft hij al een lang en ingewikkeld proces doorgaan. Eerst wordt de klei gekneed en vermengd met Heeresmeer-zand. De stugge massa rolt vervolgens als een lange worst de vormmachine in. “Daarna gaat onze eiersnijder aan het werk,” vertelt Geert Jan. “Hij snijdt de vierkant geworden worst tot bakstenen. Via de droogkamer gaat het dan naar de oven. Maar daar zit wel wat tijd tussen.”

Schoorsteen
Veel Pekelders vragen zich overigens af of de ruim 60 meter hoge schoorsteen van de steenfabriek nog wel in gebruik is. “Want er komt immers geen rook uit,” zo legt PrachtigPekela voorzichtig aan de gebroeders Strating voor. Het antwoord vinden wij prachtig. “Onze schoorsteen verricht dagelijks vele uren werk en hij blaast nog net zoveel rook uit als vroeger. Maar door een verfijning van de techniek zie je die rook niet meer. Nee joh, zonder onze schoorsteen geen bakstenen van Strating…”